ترمومتر یا دماسنج یک نمونه از ابزار اندازه گیری است که برای اندازه گیری دما استفاده می شود. این دستگاه هم اکنون در انواع مختلف و با استفاده از روش های مختلفی وجود دارد. به طور کلی، ترمومترها به دو بخش تقسیم می شود، بخش حسگر و بخش نمایش.
بخش حسگر ترمومترها معمولاً شامل یک ماده ای است که با تغییرات دما، خواص فیزیکی خود را تغییر می دهد. برای مثال، در ترمومتر جیوه ای، دما با تغییر حجم جیوه در یک لوله بسته اندازه گیری می شود. در ترمومتر دیجیتالی، دما با استفاده از حسگرهای الکترونیکی اندازه گیری می شود.
بخش نمایش ترمومترها معمولاً شامل یک صفحه نمایش است که دما به صورت عددی قابل دیدن می باشد. برخی از ترمومترهای دیجیتالی دارای قابلیت ذخیره کردن دما و یا اتصال به کامپیوتر و نمایش دما بر روی صفحه نمایش کامپیوتر هستند.
ترمومترها به دلیل دقت بالا و قابلیت اندازه گیری دما در دامنه های گسترده، در بسیاری از برنامه های صنعتی و علمی مورد استفاده قرار می گیرند. به عنوان مثال، در صنعت نفت، ترمومترها برای اندازه گیری دمای نفت و گاز در لوله های انتقال استفاده می شوند. در صنعت غذایی، ترمومترها برای اطمینان از ایمنی و کیفیت محصولات غذایی استفاده می شوند. همچنین، ترمومترها در آزمایشگاه ها و تحقیقات علمی و کاربردهای پزشکی و خانگی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
انواع ترمومتر
ترمومتر در انواع مختلفی طراحی و تولید شده است. هر نوع از ترمومترهای مختلف دارای ویژگی های مخصوص به خود هستند و برای مصارف مشخصی مورد استفاده قرار می گیرند. آشنایی با ویژگی های انواع مختلف ترمومترها به شما کمک می کند تا در هنگام خرید ترموتر بتوانید مناسب ترین نوع را برای کاربرد مورد نظرتان تهیه کنید. برخی از این انواع کاربردی ترمومترها عبارتند از:
ترمومتر جیوه ای
ترمومتر جیوه ای یک نوع ترمومتر قدیمی است که از جیوه به عنوان حسگر دما در آن استفاده می شود. جیوه یک عنصر شیمیایی است که در دمای اتاق به صورت مایع است و با تغییر دما، حجم خود را تغییر می دهد.
ترمومتر جیوه ای از دقت بالایی برخوردار است و در دماهای پایین و متوسط به خوبی عمل می کند. همچنین، این ترمومترها به دلیل عدم نیاز به منبع انرژی خارجی مانند باتری یا برق، مناسب برای برخی کاربردهای خاص مانند کاربردهای فضایی هستند. با این حال، در دماهای بالاتر از 357 درجه سانتی گراد، جیوه شروع به تجزیه شدن می کند و دقت ترمومتر کاهش می یابد. همچنین، این ترمومترها در مقایسه با ترمومترهای دیجیتالی، کمتر دقیق هستند. به همین دلیل، ترمومترهای جیوه ای در بسیاری از کاربردها جای خود را به ترمومترهای دیجیتالی داده اند.
ترموتر دیجیتالی
ترمومتر دیجیتالی یکی از ا نواع ترمومترها است که برای اندازه گیری دما از یک حسگر الکترونیکی استفاده می کند. این حسگر معمولاً از نوع ترمیستور، ترموکوپل یا پیزوالکتریکی است که تغییرات در دمای محیط را به تغییرات ولتاژ یا مقاومت الکتریکی تبدیل می کند.
ترمومترهای دیجیتالی دارای صفحه نمایشی هستند که دما روی آن به صورت عددی نمایش داده می شود. برخی از ترمومترهای دیجیتالی دارای قابلیت ذخیره کردن دما و یا اتصال به کامپیوتر و نمایش دما بر روی صفحه نمایش کامپیوتر هستند. ترمومترهای دیجیتالی بسیار دقیق و سریع هستند و در بسیاری از کاربردهای خانگی و صنعتی استفاده می شوند. این ترمومترها با قابلیت اندازه گیری دما در دامنه های وسیعی از -200 درجه سانتی‌گراد تا 1000 درجه سانتی‌گراد قابل تنظیم هستند.
همچنین، ترمومتر دیجیتالی معمولاً با باتری کار می کند و در مقایسه با ترمومترهای قدیمی تر مانند ترمومترهای جیوه ای، به صرفه تر هستند و دیگر نیاز به تعویض ماده جیوه هم نیست.
ترمومتر الکلی
ترمومتر الکلی یک نوع ترمومتر است که برای اندازه گیری دما از تغییر حجم الکل استفاده می کند. ترمومتر الکلی دارای دقت بالایی است و در دماهای پایین و متوسط به خوبی عمل می کند. همچنین، این ترمومترها بر خلاف ترمومترهای جیوه ای، به دلیل اینکه الکل غیر سمی و غیر قابل اشتعال است، مناسب برای برخی کاربردهای خاص مانند کاربردهای پزشکی هستند.
با این حال، ترمومتر الکلی دارای چندین محدودیت است. اولین محدودیت آن این است که این ترمومترها در دماهای بالاتر از 78 درجه سانتی گراد، غیر دقیق می شوند. به دلیل محدودیت های این نوع ترمومترها، ترمومترهای دیجیتالی در بسیاری از کاربردها جایگزین آن ها شده اند.
ترمومتر لیزری
ترمومتر لیزری یک نوع ترمومتر دیجیتالی است که برای اندازه گیری دما از پرتو لیزر استفاده می کند. این ترمومترها برای اندازه گیری دما در فواصل دور و محیط های خطرناک مانند مواد شیمیایی، سطوح خیلی گرم و غیره استفاده می شوند. ترمومترهای لیزری معمولاً قابلیت اندازه گیری دما در دامنه گسترده ای را دارا هستند. همچنین، این ترمومترها دارای دقت بالایی هستند و اغلب با قابلیت انتخاب واحد دما (سانتی گراد یا فارنهایت) عرضه می شوند. استفاده از ترمومتر لیزری در برخی کاربردها مانند صنایع نفت و گاز، پزشکی، غذایی، خودروسازی و غیره بسیار مفید است.
کاربرد ترمومتر
همان طور که اشاره کردیم ترمومترها به دلیل دقت بالا و قابلیت اندازه‌گیری دما در بسیاری از برنامه های صنعتی و علمی مورد استفاده قرار می گیرند. برخی از مهم ترین کاربردهای ترمومتر عبارتند از:
- صنعت نفت و گاز: در این صنعت، ترمومترها برای اندازه گیری دمای نفت و گاز در لوله های انتقال استفاده می شوند. همچنین، این دستگاه ها برای کنترل دمای دیگ های بخار و گرمایش محیطی نیز مورد استفاده قرار می گیرند.
- صنعت غذایی: ترمومترها برای ایمنی و کیفیت محصولات غذایی استفاده می شوند. برای مثال، در صنایع تولید لبنیات، کنترل دمای شیر و فرآورده های لبنی بسیار مهم است.
- پزشکی: ترمومترها برای اندازه گیری دمای بدن بیماران و تشخیص تب استفاده می شوند. همچنین، در بسیاری از عملیات جراحی، کنترل دمای بدن بسیار مهم است.
- خودروسازی: ترمومترها برای کنترل دمای موتور خودروها و سیستم خنک کننده آن ها استفاده می شوند.
- صنایع الکترونیکی: در بسیاری از دستگاه های الکترونیکی، ترمومترها به عنوان یک سنسور دما استفاده می شوند. برای مثال، در لپتاپ ها و تلفن های همراه، ترمومترها برای کنترل دمای دستگاه استفاده می شوند.
- تحقیقات علمی: در بسیاری از آزمایشگاه ها، ترمومترها برای اندازه گیری دما در تحقیقات مختلف از جمله فیزیک، شیمی، زیست شناسی و مهندسی مورد استفاده قرار می گیرند.
همچنین، ترمومترها به عنوان ابزاری بسیار مهم برای کاربردهای خانگی نیز مورد استفاده قرار می گیرند. به عنوان مثال، برای پخت و پز، کنترل دمای بخش های مختلف یخچال و فریزر، کنترل دمای آب برای شستشو و یا حمام و غیره.
راهنمای خرید ترمومتر
در خرید ترمومتر باید با توجه به نیازهای خود مناسب ترین نوع را انتخاب کنید. در ادامه، راهنمایی هایی برای خرید بهترین و مناسب ترین ترمومتر ارائه شده است:
- نوع ترمومتر: انواع مختلفی از ترمومترها وجود دارد که شامل ترمومتر دیجیتالی، ترمومترهای لیزری، ترمومترهای جیوه ای، ترمومترهای الکلی و غیره هستند.
- دامنه دمایی: قبل از خرید باید دامنه دمایی مورد نیاز خود را بدانید. برای مثال، در صنعت نفت و گاز، ترمومترهایی با دامنه دمایی بالا نیاز است، در حالی که در پزشکی، ترمومترهایی با دامنه دمایی پایین تر مورد استفاده قرار می گیرند.
- دقت: برای برخی کاربردها، دقت بالایی مورد نیاز است.
- سایز و قابلیت حمل: برای کاربردهایی که نیاز به حمل و نقل ترمومتر دارند، سایز و وزن ترمومتر مهم است. برای مثال، ترمومترهای دیجیتال کوچک و سبک معمولاً برای کاربردهای خانگی مناسب هستند.
- قابلیت های خاص: برخی ترمومترها، قابلیت های خاصی مانند ذخیره داده های دما، قابلیت اتصال به کامپیوتر و غیره دارند. برای برخی کاربردها، این قابلیت ها می توانند بسیار مفید باشند.
- قیمت: قیمت ترمومترها متفاوت است و بستگی به نوع، دقت و قابلیت های آن ها دارد.
جمع بندی
در این نوشته اطلاعات کاملی در مورد ترمومتر ارائه داده و انواع و کاربردهای آن را بررسی کردیم. با توجه به موارد فوق، می توانید مناسب ترین نوع برای نیازهای خود را خریداری کنید. همچنین، قبل از خرید ترمومتر، بهتر است نظرات کاربران و مشاوره با کارشناسان مرتبط را مدنظر قرار دهید.
شما می‌توانید برای مشاهده انواع ابزارآلات و خرید ابزار مورد نیاز خود با بهترین کیفیت و قیمت مناسب، به سایت فروشگاهی ابزار دستی مراجعه نمایید.